O tych wyjątkowych kamieniach szlachetnych słyszał każdy. Od tysiącleci diamenty były synonimem luksusu, piękna i władzy. W naszych czasach wyjątkowe cechy diamentów są wykorzystywane nie tylko w jubilerstwie i zdobnictwie, a to dzięki diamentom syntetycznym.
Te wyjątkowe, błyszczące kamienie są najtwardszymi naturalnymi minerałami. Już od czasów starożytnych materiały te kojarzone były z czymś niezwykle twardym. Nawet w niezwykle starych tekstach biblijnych wspomniano o diamentowych ostrzach i rylcach. Naukowcy już od stuleci pragnęli odkryć sposób na produkcję diamentów. I faktycznie w połowie ubiegłego stulecia w laboratoriach w Szwecji udało się tego dokonać. Stworzone diamenty odbiegały strukturą od tych pozyskiwanych w naturalny sposób, niemniej z uwagi na znakomitą twardość i inne charakterystyczne dla diamentów parametry, materiały te bardzo szybko znalazły zastosowanie w przemyśle szczególnie w produkcji wysokiej klasy substancji ściernych. Do popularnych produktów tego typu należą diamentowe pasty polerskie przeznaczone do obróbki najróżniejszych twardych materiałów takich jak metale (także te hartowane), półprzewodniki, węgliki spiekane, a także szkło. Rynek diamentów syntetycznych nieustannie się rozrasta, obecnie jego wartość szacowana jest na ponad dwa miliardy dolarów.
Diament syntetyczny czy naturalny?
Dzięki nieustannemu rozwojowi technologii z czasem możliwe stało się tworzenie dużych diamentów niczym nie odbiegających od diamentów naturalnych. Ich skład chemiczny oraz struktura są identyczne jak w kamieniach pochodzenia organicznego. Dlatego kilka lat temu w największych diamentowych korporacjach zgodnie przyjęto, że diament, to po prostu diament! W nazwie nie rozróżnia się jak on powstał. Dlatego z fachowego punktu widzenia nazwa ‘diament syntetyczny’ jest nieprawidłowa. Na określenie ich pochodzenia używa się sformułowania ‘diament laboratoryjny’. W warunkach laboratoryjnych z powodzeniem produkuje się obecnie duże diamenty mające zastosowanie w branży jubilerskiej. Odróżnienie kamieni tych dwóch typów jest obecnie już praktycznie niemożliwe.
Diamenty laboratoryjne, a cyrkonie
W produkcji biżuterii powszechnie wykorzystuje się cyrkonie, przez niektórych mylnie nazywane właśnie diamentami syntetycznymi. Jednak oba rodzaje kamieni zasadniczo się od siebie różnią. Diament laboratoryjny (w dalszej części artykułu tak będziemy je określać) to po prostu prawdziwy diament w stu procentach – zarówno pod względem struktury, składu chemicznego jak i wszystkich właściwości. Natomiast cyrkonia jedynie przypomina z wyglądu diament, jej parametry fizyczne oraz chemiczne są całkowicie odmienne. Cyrkonia nie posiada swojego naturalnego odpowiednika, jest to pochodny, ustabilizowany związek dwutlenku cyrkonu. Cyrkonia jest zatem znakomitą imitacją diamentu – przez laika nawet trudną do odróżnienia od oryginału. To zresztą nie jedyne syntetyczne kamienie nie posiadające w przyrodzie swojego naturalnego odpowiednika. Do bardziej znanych należą między innymi: fabulit, galliat, linobat oraz moiisanit.
